
آخرین بار که به کپسول آتشنشانی گوشهی راهرو یا انبارتان نگاه کردید، چه احساسی داشتید؟ برای خیلی ها، آن استوانهی قرمز فقط جزئی از دکور است؛ وسیله ای که دعا میکنیم هرگز به کار نیاید. اما کافی است چند ثانیه به برچسبش دقت کنید. تاریخ روی آن «تاریخ مصرف یک کالا» نیست؛ موعد پایان آرامش خاطر شماست.
اگر مدیر یک مجتمع مسکونی، مسئول ایمنی یک کارگاه، یا صاحب یک کسب و کار کوچک باشید، احتمالاً همین حالا هم می دانید زمان سرویس دورهای فرارسیده است. اولین سؤال منطقی هم این است: «هزینه اش چقدر میشود؟» جستجوی کوتاهی در اینترنت میکنید و با قیمتهایی روبهرو میشوید که از زمین تا آسمان فرق دارند؛ جایی عددی وسوسهکننده و پایین، جایی دیگر مبلغی بالاتر. این دوگانگی، خطرناک است؛ چون شما را به تعلل می اندازد، و در دنیای ایمنی، تعلل گاهی به معنای از دست دادن همه چیز است.
چرا کپسول آتشنشانی شما باید همیشه آماده باشد؟
بیایید روراست باشیم؛ کپسول آتشنشانی، یک سرباز خاموش است. ۹۹.۹ درصد عمر خود را در سکوت میگذراند، اما برای آن ۰.۱ درصد حیاتی طراحی شده است. برخلاف تصور عموم، محتویات این کپسول ها برای همیشه «تازه» باقی نمی مانند. این یک سیستم تحت فشار با اجزای مکانیکی و مواد شیمیایی فعال است که به مرور زمان کارایی خود را از دست می دهند.
چه اتفاقی در درون کپسول میافتد؟
- کپسول های پودر خشک (Poodr o Gaz): اینها رایجترین نوع هستند. پودر داخل آنها، که معمولاً فسفات آمونیوم است، به مرور زمان و تحت تأثیر تغییرات دما و رطوبت ناچیز، خاصیت روانی خود را از دست میدهد. پودر «کلوخه» میشود. یعنی در لحظه نیاز، به جای پاشش ابری و خفهکننده، ممکن است تودههایی از پودر یا در بدترین حالت، فقط گاز نیتروژن از نازل خارج شود.
- کپسولهای CO₂: این کپسول ها حاوی گاز دی اکسید کربن مایع تحت فشار بسیار بالا (حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ psi) هستند. مشکل اصلی آنها، «نشت» است. این نشستی ها اغلب میکروسکوپی و از طریق واشرها یا شیر رخ میده دهند. کپسولی که امروز کامل به نظر میرسد، ممکن است شش ماه دیگر نیمی از وزن خود را از دست داده باشد و دیگر توانایی خاموش کردن آتش را نداشته باشد.
- کپسول های فوم (کف) و آب: مواد شیمیایی موجود در فوم، تاریخ انقضای مشخصی دارند. پس از آن تاریخ، توانایی آنها برای ایجاد یک لایه بازدارنده روی مایعات قابل اشتعال بهشدت کاهش مییابد. در کپسولهای آب، مشکل اصلی خوردگی داخلی بدنه و رسوبگرفتگی مسیرهای خروجی است.
استاندارد های جهانی چه می گویند؟
این فقط یک توصیه نیست؛ یک الزام بین المللی است. استاندارد NFPA 10 (استاندارد انجمن ملی حفاظت از حریق آمریکا برای خاموش کننده های قابل حمل) که مرجع جهانی در این زمینه است، به صراحت بر بازررسی های ماهانه (چشمی)، بازررسی های سالانه (توسط متخصص) و تعمیر و نگهداری داخلی در فواصل زمانی معین (معمولاً ۱ تا ۶ سال بسته به نوع) تأکید دارد.
چرا؟ چون یک کپسول تاریخ مصرف گذشته، فقط یک قطعه آهن پاره بی فایده نیست؛ بلکه یک «اطمینان کاذب» خطرناک است. وجود آن به شما این توهم را میدهد که ایمن هستید، در حالی که در واقع، در برابر خطر بی دفاعید.

هزینه تعلل در برابر هزینه سرویس
هزینه سرویس دورهای کپسول در مقایسه با خسارت ناشی از یک آتش سوزی کوچک که میتوانست در نطفه خفه شود، تقریباً هیچ است. آتشسوزی فقط به معنای سوختن وسایل نیست؛ به معنای توقف کسب و کار ، از دست رفتن داده ها ، آسیب های ساختاری به ساختمان و بدتر از همه، تهدید جانی است. بنابراین، سرویس به موقع، یک هزینه مصرفی نیست، بلکه حیاتی ترین بخش از بیمه نامه ساختمان شماست.
قیمت گذاری در بازار ایمنی؛ «نرخ اتحادیه» دقیقاً چیست و چه کسی آن را تعیین میکند؟
وقتی برای دریافت پیش فاکتور خدمات ایمنی اقدام میکنید، با قیمت های متفاوتی روبرو میشوید. اینجاست که نقش «اتحادیه» مشخص میشود. اتحادیه های صنفی، مانند «اتحادیه صنف ایمنی و آتشنشانی»، هر ساله بر اساس آنالیز هزینه ها، یک جدول پایه را بهعنوان «نرخ مصوب» یا «تعرفه» اعلام میکنند.
هدف از این تعرفه چیست؟
این تعرفه سه کار میکند: معیار مشترک میدهد تا کفِ منطقی یک سرویس استاندارد روشن باشد، جلوی قیمت گذاری کاذب را میگیرد (چه عددهای غیرمنطقی بالا مانند اجحاف و چه عددهای غیرعادی پایین که نشانهی سرویس غیراستاندارد است) و هزینه های پایهی ایمنی را پوشش میدهد تا بدانید با پرداخت این رقم، حداقل الزامات فنی انجام میشود.
تعرفه اتحادیه چه چیز هایی را پوشش میدهد و چه چیزهایی را نه؟
برای شفافیت بیشتر، موارد داخل و خارج «تعرفه پایه» را کنار هم ببینید:
| وضعیت | جزئیات |
|---|---|
| شامل در تعرفه پایه | تخلیه کامل ماده (پودر، گاز یا فوم)، بازرسی چشمی بدنه و اجزا، شارژ با مادهی استاندارد و تاریخ دار، شارژ گاز پیشران (مثل نیتروژن برای کپسولهای پودری)، تعویض پلمب و پین، درج برچسب شارژ فعلی و موعد بعدی، دستمزد پایه تکنسین |
| خارج از تعرفه پایه | تست هیدرواستاتیک (فشار)، تعویض قطعات مصرفی یا معیوب مانند شیر، مانومتر، شلنگ یا نازل، رنگ آمیزی بدنه در صورت زنگ زدگی یا خوردگی، ایاب و ذهاب جمع آوری و تحویل |
نکته کلیدی : اگر جایی کمتر از نرخ اتحادیه قیمت داد، احتمالاً بخشی از مراحل ضروری بالا حذف شده است. قبل از بررسی «جدول تعرفه شارژ کپسول آتشنشانی سال ۱۴۰۴»، این را به خاطر بسپارید که اعداد اتحادیه کفِ قیمتِ یک سرویس استاندارد هستند و خدمات تکمیلی و تعمیرات جداگانه محاسبه میشوند.
جدول کامل تعرفه های مصوب اتحادیه برای خدمات کپسول های آتشنشانی در سال ۱۴۰۴
شفافیت در هزینهها، اولین قدم برای اعتمادسازی در خدمات ایمنی است. این جدول، مرجع اصلی شما برای اطلاع از هزینه های پایه خدمات در سال جدید است. این اعداد، کف قیمت گذاری برای یک سرویس استاندارد و باکیفیت را نشان می دهند.
توجه: هزینه های درج شده در این جدول، مربوط به «سرویس و شارژ مجدد» استاندارد هستند. هزینه «تست هیدرواستاتیک» (که در ستون جداگانه ای آمده) فقط در صورت نیاز (هر ۳ تا ۵ سال یکبار، یا پس از آسیبدیدگی) به مبلغ نهایی اضافه میگردد.

جدول تعرفه خدمات خاموش کننده های پودر و گاز
این کپسول ها رایج ترین نوع برای منازل، ادارات و کارگاهها هستند (مناسب برای آتشسوزیهای کلاس A, B, C).
| وزن کپسول (کیلوگرم) | هزینه سرویس و شارژ (تومان) | هزینه تست هیدرواستاتیک (تومان) |
|---|---|---|
| ۱ کیلوگرمی | ۸۵,۰۰۰ | ۹۵,۰۰۰ |
| ۶ کیلوگرمی | ۱۹۵,۰۰۰ | ۱۶۵,۰۰۰ |
| ۱۲ کیلوگرمی | ۳۱۰,۰۰۰ | ۲۰۰,۰۰۰ |
| ۲۵ کیلوگرمی (چرخدار) | ۵۵۰,۰۰۰ | ۳۵۰,۰۰۰ |
| ۵۰ کیلوگرمی (چرخدار) | ۹۸۰,۰۰۰ | ۴۵۰,۰۰۰ |
جدول تعرفه خدمات خاموش کننده های دی اکسید کربن (CO2)
این کپسول ها برای تجهیزات الکتریکی و تابلو های برق (کلاس E) و همچنین مایعات قابل اشتعال (کلاس B) استفاده میشوند و به دلیل فشار کاری بسیار بالا، هزینه سرویس متفاوتی دارند.
| وزن کپسول (کیلوگرم) | هزینه سرویس و شارژ (تومان) | هزینه تست هیدرواستاتیک (تومان) |
|---|---|---|
| ۳ کیلوگرمی | ۲۰۰,۰۰۰ | ۱۲۵,۰۰۰ |
| ۶ کیلوگرمی | ۳۱۰,۰۰۰ | ۱۶۵,۰۰۰ |
| ۱۲ کیلوگرمی (سیلندر بلند) | ۵۴۰,۰۰۰ | ۲۰۰,۰۰۰ |
نکته: مدل های ۶ و ۱۰ لیتری معمولاً برای فضاهای اداری و مسکونی استفاده میشوند، درحالیکه ۲۵ لیتری مخصوص محیط های صنعتی و کارگاهی است.
جدول تعرفه خدمات خاموش کننده های آب و گاز (Water & Gas)
| ظرفیت کپسول (لیتر) | هزینه سرویس و شارژ (تومان) | هزینه تست هیدرواستاتیک (تومان) |
|---|---|---|
| ۶ لیتری | ۱۷۰,۰۰۰ | ۱۶۵,۰۰۰ |
| ۱۰ لیتری | ۲۱۰,۰۰۰ | ۱۸۰,۰۰۰ |
| ۲۵ لیتری (چرخدار) | ۴۸۰,۰۰۰ | ۳۵۰,۰۰۰ |
این کپسول ها عمدتاً برای آتش سوزی های کلاس A (چوب، کاغذ، پارچه) استفاده میشوند.
جدول تعرفه خدمات خاموش کننده های فوم (کف بیولوژیک)
این کپسول ها برای آتش سوزی کلاس B (مایعات قابل اشتعال) و کلاس A مناسب هستند. ماده فوم گران تر از پودر است.
| ظرفیت کپسول (لیتر) | هزینه سرویس و شارژ (تومان) | هزینه تست هیدرواستاتیک (تومان) |
|---|---|---|
| ۶ لیتری | ۲۲۰,۰۰۰ | ۱۶۵,۰۰۰ |
| ۱۰ لیتری | ۲۹۰,۰۰۰ | ۱۸۰,۰۰۰ |
| ۲۵ لیتری (چرخدار) | ۶۵۰,۰۰۰ | ۳۵۰,۰۰۰ |
منبع قیمت ها و جداول وبسایت ناجی 125 می باشد!

شارژ کپسول واقعاً چقدر در می آید؟
اگر مسئول یک ساختمان مسکونی یا اداری معمولی هستی، اغلب با این دو حالت رو به رو می شوی:
کپسول پودری ۶ کیلویی (رایجترین): برای شارژ استاندارد سالانه، حدود ۱۹۵,۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۴ پرداخت میکنی.
کپسول CO2 شش کیلویی (کنار تابلو برق): بهدلیل فرایند پیچیده تر، شارژش حدود ۳۱۰,۰۰۰ تومان است.
تست فشار (هیدرواستاتیک) را جدی بگیر:
اگر از آخرین تست بیش از ۳ تا ۵ سال گذشته، یا بدنه آسیب/زنگ زدگی دارد، باید تست انجام شود. برای نمونه، در کپسول پودری ۶ کیلویی حدود ۱۶۵,۰۰۰ تومان به هزینه اضافه میشود.
این عددها مبنای یک سرویس استاندارد و مطمئن هستند. اگر پیشنهادی بهطور غیرعادی پایینتر بود، احتمال حذف بخشی از مراحل ضروری وجود دارد؛ حتماً درباره جزئیات سرویس سؤال کن.
چرا فاکتور نهایی با «جدول پایه» فرق میکند؟
وقتی کپسول ها را برای سرویس میفرستی، عدد فاکتور همیشه برابرِ «تعرفه پایه» نیست. دلیلش گران فروشی نیست؛ یک مرکز معتبر فقط «پر نمیکند»، بلکه کپسول را ایمن سازی و احیا میکند. تعرفه پایه نقطهی شروع است؛ قیمت نهایی بعد از ارزیابی سلامت بدنه، قطعات، و کیفیت مواد تعیین میشود.
۱) تست هیدرواستاتیک؛ گران ترین بخش، اما خط قرمز ایمنی
کپسول آتش نشانی یک مخزن تحت فشار است و سلامت بدنهاش باید دورهای سنجیده شود. در تست هیدرواستاتیک، سیلندر خالی داخل محفظه آب قرار میگیرد و با فشاری حدود ۱.۵ تا ۲.۵ برابرِ فشار کاری از آب پر میشود تا میزان انبساط بدنه اندازهگیری شود. اگر دیواره بیش از حد مجاز منبسط شود یا پس از رهاسازی فشار به حالت اولیه برنگردد، فلز دچار خستگی شده و سیلندر باید از رده خارج شود. این آزمون بر اساس الزامات استانداردهای بینالمللی مانند ISO 7165 و توصیه های NFPA انجام میشود. بازههای اجرایی رایج برای پودری، آب و فوم معمولاً هر ۳ تا ۵ سال و برای CO2 هر ۵ سال است یا هر زمان که سیلندر آسیب دیده یا در معرض حرارت شدید قرار گرفته باشد. هزینه این تست معمولاً بیشترین سهم را در خدمات تکمیلی دارد، اما تضمین میکند سیلندر کنار شما منفجر نشود.
۲) کیفیت مواد مصرفی؛ تفاوتی که با چشم دیده نمیشود
کیفیت پودر، گاز CO2 و گاز پیشران در عملکرد نهایی تعیین کننده است. پودرهای ارزان با خلوص پایین سریع کلوخه می شوند، در حالیکه پودر استاندارد مانند ABC با خلوص ۴۰٪ یا بالاتر پایداری و قدرت خاموشکنندگی بالاتری دارد. CO₂ با خلوص پایین رطوبت بیشتری دارد و میتواند باعث یخزدگی شیر و نازل هنگام استفاده شود. در کپسول های پودری، استفاده از نیتروژن خشک بهعنوان پیشران الزامی است؛ هوای فشرده معمولی رطوبت را وارد سیلندر میکند، پودر را میبندد و بدنه را از داخل میخورَد. اختلاف قیمت میان مراکز تا حد زیادی به همین کیفیت مواد و فرآیند کنترل شده بر می گردد.
تعویض قطعات فرسوده؛ خرابی های پنهان که هزینه می سازد
در سرویس کامل، تکنسین اجزا را بازبینی میکند و قطعات فرسوده را پیش از شارژ تعویض مینماید. این تغییرات کوچک از خرابی بزرگ در لحظه حادثه جلوگیری میکنند. نمونه های رایج را یکجا ببینید:
| قطعه فرسوده | پیامد عملی |
|---|---|
| اورینگ و واشر شیر | نشت آهسته گاز پیشران و افت تدریجی فشار تا بیاثری کپسول |
| درجه (مانومتر) | گیر کردن عقربه و نمایش فشار کاذب در حالی که کپسول خالی است |
| لوله سیفون داخلی | خروج صرفاً گاز پیشران و باقی ماندن پودر داخل سیلندر |
| شلنگ و نازل | ترکخوردگی یا انسداد ناشی از گردوغبار و حشرات و قطع جریان ماده |
مرکز معتبر پیش از تعویض، مورد را اطلاع میدهد و هزینه قطعه را شفاف به فاکتور اضافه میکند؛ همین شفافیت، تفاوت قیمت را منطقی میسازد.
فرآیند شارژ؛ تفاوت شارژ دستی و شارژ استاندارد
نحوه شارژ، به خصوص در کپسول های پودری، مستقیماً روی دوام و عملکرد اثر دارد. شارژ دستی با قیف، رطوبت هوا را وارد سیلندر می کند و عمر پودر را کوتاه می سازد؛ این روش غیرمجاز است و ریسک کلوخه شدن و خرابی زودهنگام را بالا میبرد. در شارژ استاندارد، سیلندر به دستگاه وکیوم وصل میشود، هوای داخل کاملاً تخلیه میگردد و سپس پودر خشک بهصورت خلأیی وارد میشود؛ نتیجه، پودری خشک و روان تا سرویس بعدی است. نگهداری این تجهیزات تخصصی و کالیبراسیون دورهای آنها بخشی از هزینه خدمات ایمنی است و طبیعی است در قیمت نهایی یک مرکز معتبر دیده شود.
قیمت پایین در خدمات ایمنی لزوماً خبر خوب نیست. تجربه نشان میدهد «شارژ زیر پله ای » بدون مجوز، بدون تجهیزات و بدون استاندارد میتواند کپسول را فقط ظاهراً «روی سبز» بیاورد اما در لحظهی حادثه عمل نکند. نمونه های رایجش؟ الک کردن پودر کهنه و برگرداندن همان ماده به سیلندر، یا بالا بردن موقت فشار نیتروژن بدون تخلیه و سرویس کامل. نتیجه یک چیز است: ریسک مستقیم برای جان و مال.
برای اینکه انتخابتان مطمئن و حرفهای باشد، این ۷ معیار را بررسی کنید:
| معیار | چه چیزی باید ببینی؟ | چه سؤال کلیدی بپرسی؟ |
|---|---|---|
| مجوز و عضویت اتحادیه | شماره مجوز، مهر/امضای رسمی روی فاکتور | عضو کدام اتحادیه/مرجع هستید؟ شماره و تاریخ مجوز را میدهید؟ |
| فرآیند شارژ استاندارد | دستگاه وکیوم/پرکن اتوماتیک، ثبت وزن قبل/بعد | شارژ با وکیوم انجام می شود؟ وزن نهایی ماده را روی فاکتور درج میکنید؟ |
| مواد مصرفی معتبر | پودر ABC با درصد خلوص مشخص، نیتروژن خشک، CO₂ با گواهی خلوص | برند/گرید ماده چیست؟ رسید خرید یا گواهی کیفیت دارید؟ |
| تست هیدرواستاتیک در صورت لزوم | گزارش تست با فشار آزمون و تاریخ بعدی | چه زمانی تست فشار انجام میدهید؟ گزارش مکتوب میدهید؟ |
| بازبینی و تعویض قطعات | بررسی اورینگ، مانومتر، شلنگ، لوله سیفون؛ قطعات پلمب و نو | تعویض قطعات چطور اطلاع رسانی و فاکتور میشود؟ قطعه تعویض شده را تحویل میدهید؟ |
| برچسبگذاری و مستند سازی | برچسب تاریخ شارژ/موعد بعدی، شماره سریال، نام تکنسین | برچسب کامل نصب میکنید؟ چک لیست سرویس را تحویل میدهید؟ |
| گارانتی و پشتیبانی | مهلت گارانتی سرویس، پاسخگویی پس از تحویل | اگر مانومتر افت کرد یا نشتی دیدیم، چه حمایتی میدهید و در چه بازهای؟ |
روایتی واقعی از یک اتفاق تلخ
سهشنبه، حوالی ساعت ۹ شب، تماس از یک کارگاه نجاری در حاشیه شهر داشتیم. وقتی رسیدیم، آتشنشانی حریق را مهار کرده بود؛ بخش مونتاژ و انبار چوب آسیب جدی دیده بود. مالک کارگاه، آقای احمدی، میگفت چند دقیقه قبل از حادثه، روی کف کارگاه گرد چوب نشسته بود و یک اتصالی کوچک در اره رومیزی جرقه زده بود. شعله اول کوچک بود و خودش سراغ کپسول پودری ۶ کیلویی رفته بود؛ کپسولی که حدود شش ماه قبل برای شارژ داده بود.
به گفته خودش، پین را کشیده و اهرم را فشار داده اما به جای پخش پودر، فقط صدای کوتاه «پوف» شنیده و کمی گاز بیرون زده است. درجه فشار هم در محدوده سبز بوده. در همین فاصله کوتاه، شعله به گرد چوب و ضایعات کنار دستگاه رسیده و حریق بزرگ تر شده است.
کپسول را همان جا جمع آوری کردیم و فردا در کارگاه تست کردیم. نتیجه واضح بود: مخزن تخلیه و تمیز نشده بود؛ پودر داخلی رطوبت گرفته و به توده های سفت تبدیل شده بود. مسیر لوله سیفون تا نازل با کلوخه ها عملاً بسته بود. فشار داخلی با تزریق گاز بالا رفته بود تا عقربه روی سبز بایستد، اما ماده خاموش کننده عملاً قابلیت خروج نداشت. برچسب شارژ هم فقط تاریخ داشت و وزن خالص پس از شارژ درج نشده بود.
برآورد خسارت نهایی با بیمه انجام شد، اما نکته مهم این است: اختلاف قیمت شارژ «ارزان تر » در این پرونده حدود صد هزار تومان بوده. در مقابل، توقف چندروزه کارگاه، از دست رفتن سفارش ها و هزینه تعمیرات به مراتب بیشتر شد.
جمع بندی مطلب
حالا یک تصویر روشن از تعرفههای ۱۴۰۴ دارید؛ فقط عددها را نمیدانید، منطق پشتشان را هم میشناسید. میدانید چرا Co2 معمولاً گران تر از پودری است، چرا «تست هیدرواستاتیک» خرج اضافه نیست و چرا انتخاب یک مرکز قابل اعتماد، مهمتر از برچسب قیمت است.
آن استوانهی قرمز گوشه ی دفتر، دکور نیست؛ خط دفاع اول شماست. آماده به کاری اش را به شانس یا به کمترین قیمت نسپارید. همین امروز برچسب کپسول ها را چک کنید. اگر موعد سرویس نزدیک شده یا گذشته، اقدام را به فردا موکول نکنید. در انتخاب هم بهجای «ارزان ترین»، بهدنبال «مطمئن ترین » باشید.
در ناجی ۱۲۵، هدف ما فقط اجرای تعرفه مصوب نیست؛ هدف، رساندن شما به آرامش خاطر است. میدانیم این سرویس برای تیکزدن یک الزام اداری نیست؛ برای حفاظت از آدمها و سرمایهای است که با زحمت ساختهاید.
اگر ارزیابی شفاف و دقیق از وضعیت ایمنی محیطتان میخواهید، با ما تماس بگیرید. قدمبهقدم کنار شما هستیم تا این آرامش را بسازیم و نگه داریم.













2 پاسخ
کاش درباره مجوز مراکز شارژ هم مینوشتید. چطور میتونم مطمئن شم جایی که کپسول میدم واقعاً زیر نظر اتحادیهست؟
سؤال بهجاییه. مراکز مجاز عضو «اتحادیه صنف ایمنی و آتشنشانی» هستن و شماره مجوزشون باید روی فاکتور و برچسب شارژ درج بشه. اگر مجوز نداره یا بهصورت دستی فاکتور میده، احتمالاً غیررسمیه. همیشه ازشون بخواهی شماره مجوز و تاریخ اعتبار بدن.