تجربه‌ی تهران در این 60 روز اخیر، یک هشدار جدی برای همه‌ی شهروندان بود. بدون حتی یک قطره باران، ذخایر آب کاهش چشمگیری یافته و قطعی شبانه آب به بخشی از زندگی روزمره تبدیل شده است. در این مقاله، قصد داریم با شما شفاف حرف بزنیم، وضعیت فعلی را بررسی کنیم، آینده را پیش‌بینی کنیم، و راهکارهای عملی برای مقابله با این بحران ارائه دهیم. اگر می‌خواهید برای خود، خانواده و همسایگان آماده باشید و از تأثیرات کم‌آبی کم کنید، این متن را تا انتها بخوانید.
فهرست مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:
- آیا جیره‌بندی آب در تهران آغاز می‌شود؟
- گلایه مردم از قطعی شبانه آب
- برنامه قطعی آب در پایتخت
- اعتراف دولت به قطعی شبانه / مردم مخزن و پمپ بخرند
- ساعت احتمالی قطعی آب در تهران
- بحران آب در پایتخت / چه در انتظار است؟
- آیا حجم آب سدها رو به اتمام است؟
- ساعات محدودیت آب تهران (از ساعت ۱۲ شب تا نزدیکی صبح فشار آب عمدتاً کاهش پیدا می‌کند و قطع می‌شود)
- بحران کم‌آبی و شروع جیره‌بندی آب تهران
- راه گزارش قطعی آب تهران
- کاهش فشار آب تا حد صفر / شهروندان باید مخزن ذخیره آب نصب کنند
- پیامدهای اجتماعی و روانی جیره‌بندی آب تهران
- پیش‌بینی بارش‌ها و آینده بحران آب تهران
- خلاصه جیره‌بندی آب تهران
- پرسش‌های متداول
- جمع‌بندی نتیجه‌گیری
آیا جیره‌بندی آب در تهران آغاز می‌شود؟
با توجه به گزارش‌های رسمی، تهران در شرایط بحرانی کم‌آبی قرار دارد. بر اساس اعلام شرکت آب منطقه ای تهران، ورودی آب به سدهای تأمین‌کننده تهران کاهش یافته و وضعیت منابع آبی ایران بسیار شکننده است.
در سال آبی جدید (از مهرماه)، بارش‌ها نزدیک به صفر بوده است و حتی دو ماه معمول مهر و آبان که معمولاً حدود ۵۰ تا ۶۰ میلی‌متر بارش به همراه دارند، هیچ بارشی در تهران رخ نداده است. به همین دلیل، مسئولان هشدار داده‌اند که اگر وضعیت ادامه یابد، جیره‌بندی آب (محدود کردن مصرف یا توزیع زمان‌بندی شده) لازم خواهد شد.
چرا جیره‌بندی محتمل است؟
کاهش شدید بارش نسبت به میانگین بلندمدت (سال آبی گذشته ~۱۵۲ میلی‌متر و امسال کاهش حدود ۴۰٪)
ورود منابع آب (آب سطحی از سدها) تقریباً نصف سال گذشته است؛ ظرفیت مخازن آب از حدود ۴۹۰ میلیون مترمکعب به حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
افت فشار و حتی قطع شبانه آب برای مدیریت منابع و کاهش هدر رفت شبکه.
گلایه مردم از قطعی شبانه آب
در گزارش‌های اخیر، شهروندان مناطق مختلف تهران از قطعی بدون اطلاع قبلی آب در ساعات شب شکایت کرده‌اند. مثلاً یکی از ساکنان شمال شرق تهران گفته است که حدود ساعت ۱۱ شب آب قطع شده و تا حدود ۵ صبح ادامه داشته است.
برخی شهروندان نیز بدون مخزن یا پمپ بودند و این وضعیت برای خانواده‌هایی که بچه یا سالمند دارند، بسیار آزاردهنده بوده است. نبود اطلاع‌رسانی مناسب نیز مشکل را تشدید کرده و نگرانی مردم را بیشتر کرده است.
تجربه واقعی مردم
نمونه شکایت: «منزل ما پمپ آب ندارد؛ چند شب پیش بدون اطلاع قبلی آب قطع شد … و تا صبح ادامه داشت.»
برخی مناطق شرق تهران و شمال شرق بیشتر دچار قطعی شده‌اند، در حالی که غرب تهران عمدتاً افت فشار را تجربه کرده‌اند.
برنامه قطعی آب در پایتخت
دولت و شرکت‌های توزیع آب تهران اعلام کرده‌اند که برای مدیریت بحران آب، کاهش فشار در شبکه را در ساعات شب انجام می‌دهند تا هدر رفت کاهش یابد. وزیر نیرو هم تأکید کرده که ممکن است فشار آب در شب‌ها به صفر برسد. این برنامه بخشی از اقدامات مدیریت منابع آب و کنترل مصرف است تا منابع محدود آب شرب را حفظ کنند.
جزئیات برنامه
| ساعت | اقدام احتمالی |
| شب (حدود ۰ تا ۶ صبح) | کاهش یا قطع فشار آب برای جلوگیری از هدررفت و توزیع محدود |
| بامداد / صبح زود | فشار ممکن است بازیابی شود، اما ممکن است هنوز فشار کم باشد |
| ساعات روز | مصرف عادی ممکن است، ولی نیازمند صرفه‌جویی شدید است |
اعتراف دولت به قطعی شبانه / مردم مخزن و پمپ بخرند
مسئولان به صراحت اعلام کرده‌اند که کاهش فشار و قطع شبانه بخشی از راهکار مدیریت منابع است تا شبکه فرسوده کمتر آسیب ببیند.
همچنین توصیه شده است که شهروندان برای محافظت از خود، مخزن ذخیره آب و پمپ تهیه کنند تا در مواقع قطعی یا فشار کم، نیازشان تامین شود.
چرا مخزن و پمپ مهم است؟
- مخزن ذخیره آب به شما امکان می‌دهد آب را در ساعات با فشار مناسب ذخیره کنید و در شب یا ساعات قطعی استفاده کنید.
- پمپ آب کمک می‌کند تا حتی اگر فشار خیلی کم باشد، بتوان آب را به طبقات بالاتر یا نقاط دورتر منتقل کرد.
- این دو ابزار می‌تواند بحران را برای خانوارها قابل تحمل‌تر کند، مخصوصاً در شرایط بحرانی کم‌آبی.
- در تابستان سال ۱۴۰۴؛ بحران آب و برق، باعث ایجاد فروش بی‌سابقه مخزن آب در تهران و سایر شهرستان‌های کشور شد.
ساعت احتمالی قطعی آب در تهران
بنابر گزارش رسمی، ساعات قطعی یا فشار بسیار پایین معمولا در شب انجام می‌شود، از حدود ساعت ۱۲ شب تا صبح (حدود ۶ صبح). در این بازه زمانی، شبکه عمدتاً تحت فشار قرار دارد و ممکن است فشار آب به صفر برسد.
بازه‌های زمانی رایج
- ۲۴:۰۰ تا ۶:۰۰ صبح — احتمال قطعی کامل یا فشار صفر
- پس از ۶ صبح — فشار ممکن است به حالت عادی برگردد، اما هنوز ممکن است کم باشد
- ساعات ظهر و عصر — مصرف زیاد ممکن است فشار را مجدداً کاهش دهد
بحران آب در پایتخت / چه در انتظار است؟
وضعیت منابع آبی تهران بسیار شکننده است. طبق گزارشات، استان تهران در ششمین سال خشکسالی شدید قرار دارد و بدون بارش موثر است. کاهش شدید بارش نسبت به میانگین بلندمدت و مصرف زیاد جمعیت، فشار زیادی بر منابع آب وارد کرده است.
تابستان ۱۴۰۴ برای بسیاری از شهروندان تهرانی یادآور روزهایی سخت و طاقت‌فرسا بود. در شرایطی که شهر با کمبود شدید منابع آبی مواجه بود و فشار آب در ساعات مختلف شبانه‌روز به‌شدت کاهش می‌یافت، قطعی‌های مکرر برق نیز به یکی از مشکلات اصلی تبدیل شد.
در برخی مناطق، به‌صورت روتین و روزانه قطعی برق و آب تا چهار ساعت هم ادامه داشت و بسیاری از کسب‌وکارها، مراکز درمانی، و حتی منازل مسکونی را با چالش جدی روبه‌رو کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که هم‌زمانی افزایش مصرف برق به‌دلیل گرمای بی‌سابقه و کاهش تولید نیروگاه‌های برق‌آبی به‌علت افت سطح آب سدها، منجر به قطعی‌های مکرر و برنامه‌ریزی‌نشده در بخش‌هایی از تهران شد.
مردم در شبکه‌های اجتماعی از شرایط سخت زندگی در این روزها گلایه می‌کردند؛ برخی مجبور بودند شب‌ها با دمای بالای ۳۰ درجه بدون کولر بخوابند، و برخی دیگر به دلیل قطع هم‌زمان آب و برق، حتی امکان استفاده از پمپ یا مخزن ذخیره آب را نداشتند.
کارشناسان معتقدند اگر مدیریت مصرف انرژی و آب به‌صورت هم‌زمان مورد توجه قرار نگیرد، احتمال تکرار چنین شرایطی در تابستان‌های آینده بسیار زیاد است. از همین حالا لازم است که هم زیرساخت‌های آبرسانی و برق‌رسانی تقویت شود و هم شهروندان در مصرف این منابع حیاتی صرفه‌جویی کنند.
به‌ویژه برای مدیریت بحران آب، نصب مخزن‌های ذخیره آب خانگی و اداری می‌تواند مانع از بروز مشکلات گسترده در زمان قطعی یا افت فشار شود؛ اقدامی که بسیاری از تهرانی‌ها در همان تابستان ۱۴۰۴ به آن روی آوردند.
بنابراین اگر اقدامات جدی مصرف مدیریت نشود، احتمال دارد بحران تشدید شود و محدودیت دائمی‌تر شود.
سناریوهای محتمل
- سناریوی بدبینانه: ادامه‌ی خشکسالی و فشار جمعیت → جیره‌بندی دائمی در طول شب و روز.
- سناریوی میانه: بارش زمستان تا حدی منابع را جبران کند، ولی نیاز به صرفه‌جویی شدید باقی بماند.
- سناریوی خوشبینانه: بارش مناسب در زمستان باعث افزایش منابع شود و فشار کم‌آبی کاهش یابد.
آیا حجم آب سدها رو به اتمام است؟
بله، گزارش‌ها نشان دهنده کاهش شدید ذخایر سدهای تأمین‌کننده آب تهران هستند. گفته شده است که ذخایر این سدها در کمترین میزان در ۶۰ سال اخیر قرار دارند. همچنین در سال آبی جدید، ورودی آب به سدها و مخازن نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیر داشته است. با توجه به اینکه تابستان امسال هشدار جدی برای سدهای ایران در نظر گرفته شد.
داده‌های رسمی
- میزان بارش‌ها در سال آبی گذشته ~۱۵۲ میلی‌متر بوده است، که نسبت به میانگین بلند مدت ۵۷ سال گذشته حدود ۴۰٪ کاهش داشته است.
- ظرفیت مخازن سدهای تامین آب تهران از حدود ۴۹۰ میلیون مترمکعب در سال قبل به حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
ساعات محدودیت آب تهران / از ساعت ۱۲ شب تا نزدیک صبح فشار آب عمدتاً کاهش پیدا می‌کند و قطع می‌شود
مطابق گزارش‌ها، بازه شب (حدود ۰ تا ۶ صبح) بازه اصلی محدودیت فشار یا قطعی کامل آب است.
در این ساعات، شبکه توزیع آب تحت فشار کم قرار می‌گیرد. حتی وزیر نیرو گفته است که ممکن است فشار آب شب‌ها به صفر برسد.
توصیه به شهروندان
- در ساعات روز (قبل از نیمه شب)، اگر فشار آب مناسب است، مخزن را پر کنید.
- در ساعات شب، آب مخزن استفاده شود تا نیاز خانگی پوشش داده شود.
- اگر طبقات بالا هستید یا ساختمان بزرگ دارید، استفاده از پمپ بسیار مهم است.
بحران کم‌آبی و شروع جیره‌بندی آب تهران
شرایط اقلیمی و تغییرات اقلیمی موجب شده است که سال جاری به عنوان یکی از خشک‌ترین سال‌ها در نیم قرن اخیر شناخته شود. همچنین منابع زیرزمینی نیز به دلیل برداشت بسیار زیاد تحت فشار قرار گرفته‌اند. در چنین شرایطی، جیره‌بندی آب به عنوان یکی از راهکارهای فوری اجرا شده است.
نحوه اجرای جیره‌بندی
- محدود کردن فشار آب در شب
- اطلاع‌رسانی منطقه‌ای بر اساس مناطق مختلف تهران
- تشویق شهروندان به ذخیره سازی آب و استفاده عاقلانه
راه گزارش قطعی آب تهران
اگر با قطعی آب مواجه شدید، چند روش وجود دارد که میتوانید گزارش دهید:
- تماس با شرکت آب و فاضلاب منطقه مربوطه و اعلام قطعی.
- استفاده از پورتال یا اپلیکیشن شرکت آبفای استان تهران.
- ارسال گزارش از طریق اپلیکیشن یا سامانه شکایات شهری.
- اطلاع به شهرداری منطقه اگر مربوط به قطع گسترده یا افت فشار شدید باشد.
کاهش فشار آب تا حد صفر / شهروندان باید مخزن ذخیره آب نصب کنند.
با توجه به توصیه مسئولان، نصب مخزن ذخیره آب و استفاده از پمپ توصیه شده است. در این میان، یکی از گزینه‌های مطمئن، استفاده از مخزن پلی اتیلن است. مثلاً شرکت تهران پلیمر یارا یکی از تولیدکنندگان معتبر مخزن آب پلی اتیلن در ایران است.
چرا مخزن پلی اتیلن مناسب است؟
- مخزن‌های پلی اتیلن مقاوم در برابر اشعه UV، خوردگی، مواد شیمیایی و پوسیدگی هستند.
- مدل‌های سه لایه یا چهار لایه این مخازن دارای خاصیت ضد جلبک هستند (لایه میانی مشکی مانع نفوذ نور شده و از رشد جلبک جلوگیری می‌کند).
- مناسب برای ذخیره آب شرب ساختمان‌ها، ادارات، ویلاها یا منازل با طبقات بالا.
- نصب آسان، وزن سبک و قابلیت انتخاب ظرفیت مناسب با نیاز خانوار (مثلاً برای مصرف شبانه و روزانه).
وضعیت بازار و افزایش فروش
با توجه به بحران آب و توصیه مسئولان به استفاده از مخزن و پمپ، تقاضا برای مخازن ذخیره آب به شدت افزایش یافته است.
در تهران به ویژه، فروش مخازن پلی اتیلن برند تهران پلیمر یارا افزایش چشمگیری داشته است، چون مردم به دنبال راهکارهای مطمئن برای مقابله با قطعی آب هستند.
شرکت تهران پلیمر یارا محصولات مختلف از ظرفیت‌های کم (صدها لیتر) تا ظرفیت‌های هزاران لیتر تولید می‌کند، که امکان انتخاب مناسب برای خانوارها و ساختمان‌ها وجود دارد.
از طریق نمایندگان به صورت حضوری و از طریق سایت شرکت تهران پلیمر یارا، میتوانید به صورت غیرحضوری و آنلاین اقدام به خرید مخزن آب پلاستیکی کنید.
پیامدهای اجتماعی و روانی جیره‌بندی آب تهران
وقتی آب کم می‌شود و شب‌ها قطع می‌شود، آثار مختلفی بر جامعه و روان مردم دارد:
- استرس و اضطراب: ترس از نداشتن آب برای مصرف اولیه شبانه، بخصوص برای خانواده‌هایی با بچه یا سالمند.
- اختلال در زندگی روزمره: عدم توانایی شست‌وشو، صرف آشامیدن، استفاده روزانه از آب معمول.
- نفرت و نارضایتی عمومی: حس بی‌خبری از قطعی شبانه و عدم اطلاع‌رسانی مؤثر باعث خشم عمومی می‌شود.
- تغییر رفتار مصرفی: مردم مجبور می‌شوند مصرف آب را محدود کنند، عادت‌های جدیدی مثل ذخیره‌سازی آب ایجاد کنند.
پیش‌بینی بارش‌ها و آینده بحران آب تهران
با توجه به تحلیل‌های اقلیمی، در کوتاه‌مدت (چند هفته آینده) بارش مؤثر انتظار نمی‌رود. اما در پیش‌بینی‌های فصلی برای زمستان احتمال بارش‌ها به سمت مقادیر نرمال وجود دارد که می‌تواند بخشی از منابع آب را جبران کند. با این حال، حتی در سناریوی خوشبینانه، احتمال دارد تنش آبی باقی بماند و نیاز به مدیریت مصرف و زیرساخت ذخیره‌سازی بیشتر احساس شود.
خلاصه جیره‌بندی آب تهران
- تهران در این ۵۰ روز اخیر بدون بارش بوده و منابع آب در وضعیت بحرانی است.
- قطعی شبانه آب از حدود ۱۲ شب تا ۶ صبح رخ می‌دهد، فشار ممکن است به صفر برسد.
- مسئولان جیره‌بندی و کاهش فشار را به عنوان راهکار موقتی اجرا کرده‌اند.
- شهروندان توصیه شده‌اند مخزن و پمپ تهیه کنند تا در مواقع قطعی دچار مشکل نشوند.
- مخازن پلی اتیلن تولید توسط برند تهران پلیمر یارا گزینه مناسبی برای ذخیره آب است.
- در کوتاه‌مدت بارش نداریم، ولی احتمال بارش در زمستان ممکن است بحران را کاهش دهد، اما تنش آب ممکن است ادامه یابد.
پرسش‌های متداول
۱. آیا واقعاً آب قطع شبانه است؟
بله. گزارش‌ها نشان می‌دهد که از ساعت حدود ۱۲ شب تا صبح (حدود ۶ صبح) فشار آب به شدت کاهش می‌یابد یا قطع کامل دارد.
۲. چرا فشار آب کاهش پیدا می‌کند؟
دلایل شامل کاهش شدید بارش، کاهش ذخایر سدها، فرسودگی شبکه توزیع و سیاست کاهش فشار شبانه برای جلوگیری از هدررفت است.
۳. چه کاری باید انجام دهیم؟
بهترین اقدام این است که مخزن ذخیره آب و پمپ مناسب تهیه کنید تا در ساعات قطعی یا فشار کم، آب مورد نیازتان تأمین باشد.
۴. مخزن پلی اتیلن مناسب است؟
بله. مخازن پلی اتیلن، مخصوصاً مدل‌های چند لایه (مثلاً سه لایه یا چهار لایه آنتی باکتریال) گزینه مناسبی هستند؛ مقاومت در برابر نور، جلبک، خوردگی و امکان ذخیره طولانی را فراهم می‌کنند.
۵. آیا بارش زمستان بحران را حل می‌کند؟
احتمال دارد بخشی از کمبود جبران شود، اما حتی اگر بارش مناسب داشته باشیم، ممکن است تنش آبی باقی بماند و نیاز به مدیریت مصرف همچنان وجود داشته باشد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
بحران آب در تهران جدی‌تر از همیشه است. ۵۰ روز بدون بارش، کاهش شدید ذخایر سدها، و اجرای سیاست کاهش فشار شبانه نشان می‌دهد که وضعیت بحرانی شده است. اگر اقدامات فوری انجام نشود، احتمال بروز مشکلات بزرگ‌تر وجود دارد. اما هنوز راهکارهایی وجود دارد: ذخیره‌سازی آب، تجهیزات مناسب مثل مخزن و پمپ، و مصرف هوشمندانه می‌توانند به کاهش تاثیرات کمک کنند.
در آینده، بارش زمستان ممکن است بخشی از کمبودها را جبران کند، ولی نمی‌توان به صورت کامل به آن اکتفا کرد. ضرورت دارد که شهروندان و مسئولان با هم همکاری کنند تا از بحران عبور کنیم.
اگر صاحب‌خانه یا مستاجر در تهران هستید، همین امروز برای خرید مخزن آب پلی اتیلن مناسب و یک پمپ مناسب اقدام کنید. پیشنهاد می‌کنم محصولات با کیفیت از برند معتبر تهران پلیمر یارا بررسی کنید که مخزن‌های چند لایه آنتی باکتریال دارند و مناسب ذخیره آب شرب هستند.
برای اطلاع و مشاهده قیمت مخزن آب در سال ۱۴۰۴ روی لینک آن کلیک کنید.
برای محافظت از خودتان در ساعات شب که احتمال قطعی آب وجود دارد، یک مخزن مناسب متناسب با نیاز خانوار انتخاب کنید (مثلاً ظرفیت مورد نیاز برای مصرف شبانه + چند ساعت ذخیره).
برای راهنمایی بیشتر و مشاوره در انتخاب ظرفیت مناسب مخزن یا پمپ مناسب، میتوانید با فروشندگان رسمی تماس بگیرید یا به سایت رسمی برند مراجعه کنید تا محصول مناسب خود را انتخاب نمایید.
منبع: TPY.ir
2 پاسخ
چرا دولت همیشه از مردم می‌خواد صرفه‌جویی کنن ولی درباره فرسودگی شبکه آبرسانی و هدررفت لوله‌ها کمتر حرف می‌زنه؟ به نظرم بخش زیادی از آب همین‌طور از بین می‌ره.
درسته، این انتقاد به‌جا و مهمه. طبق آمار رسمی، حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد آب تهران در شبکه فرسوده هدر می‌ره. بخشی از طرح‌های جدید وزارت نیرو و آبفا مربوط به نوسازی خطوط اصلی و تعویض لوله‌هاست، اما سرعت اجرای این پروژه‌ها هنوز کمه.